شکستگی آرنج یا شکستگی سر استخوان رادیوس
در صورتی که هنگام زمین خوردن دست خود را حایل میان بدن و زمین قرار دهیم، فشار وارد شده می‌تواند باعث شکستگی سر استخوان رادیوس شود. مفصل آرنج محل قرارگیری سه استخوان بازو، زند زیرین و زند زبرین در کنار یکدیگر می‌باشد. در این ناحیه، استخوان بازو از بالا و استخوان‌های زند زیرین (اولنا) و زند زبرین (رادیوس) از پایین در کنار یکدیگر گرفته و مفصل آرنج را تشکیل می‌دهند. آرنج و سه استخوانی که در تشکیل آن شرکت دارند، از این جهت که در حرکات دست نقش بسیار مهمی دارند دارای اهمیت هستند؛ به همین دلیل شکستگی ناحیه آرنج به ویژه استخوان رادیوس، بسیار مورد توجه است. سر استخوان رادیوس از نظر ساختمانی به شکل یک استوانه است. در قسمت پایینی سر، گردن رادیوس قرار دارد که به لحاظ ساختمانی ناحیه مهمی به حساب می‌آید و بیشتر شکستگی‌ها در این قسمت اتفاق می‌افتند.
علت شکستگی سر استخوان رادیوس
شکستگی سر استخوان رادیوس یک شکستگی شایع به ویژه در جوانان است. این شکستگی در زنان شایع‌تر است و به طور معمول در محدوده سنی ۳۰ تا ۴۰ سال بیشتر دیده می‌شود. در ۲۰ درصد از موارد آسیب به ناحیه آرنج، شکستگی سر رادیوس اتفاق می‌افتد.
وقتی شخصی در حال زمین خوردن است، به طور طبیعی دست خود را جلوتر قرار می‌دهد تا از اصابت صورت با زمین جلوگیری کند. این حالت باعث می شود تا فشار زیادی به آرنج وارد شود و این فشار می‌تواند باعث ایجاد آسیب در مفصل آرنج و استخوان های شرکت کننده در آن شود. فشار وارد شده بر مفصل آرنج هنگام برخورد با زمین می‌تواند باعث در رفتگی آرنج و شکستگی سر و گردن استخوان رادیوس شود.
شکستگی سر رادیوس می‌تواند فقط به شکل یک شکاف کوچک عمودی روی استخوان باشد؛ یا ممکن تنها یک تکه از سر استخوان جدا شود؛ یا اینکه سر استخوان رادیوس به صورت کاملا خرد شده درآید.
چه علائمی در شکستگی سر استخوان رادیوس دیده می‌شود؟
بیماران با شکستگی سر استخوان رادیوس به طور معمول با درد در ناحیه آرنج مراجعه می کنند. بیمار از ناتوانی در حرکت آرنج و به خصوص حرکات چرخشی دست شکایت دارد. در معاینه، هنگام لمس سر استخوان رادیوس در قسمت خارجی آرنج، فرد احساس درد شدیدی می‌کند. فرد به سختی می‌تواند دست خود را خم و راست کند و انجام این عمل با درد زیادی همراه است. همچنین ممکن است مفصل آرنج دچار تورم گردد.
چه عوارضی ممکن است در اثر شکستگی سر استخوان رادیوس ایجاد شود؟
از شایع‌ترین عوارضی که در بیماران دچار شکستگی سر استخوان رادیوس مشاهده می شود می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- آرتروز مفصل آرنج: در مواردی که استخوان در مفصل در سر جای خود جوش نخورد، با گذشت زمان مفصل دچار ساییدگی شده و فرد به آرتروز مبتلا می‌شود.
- خشکی مفصل آرنج: اهمیت نرمش و حرکت آرنج در اینجا مشخص می شود. در صورتی که فرد به صورت منظم تمرینات حرکتی خود را انجام ندهد، مفصل دچار خشکی شده و حرکات طبیعی خود را از دست خواهد داد.
شکستگی سر استخوان رادیوس چگونه تشخیص داده می‌شود؟
تشخیص شکستگی سر استخوان رادیوس به طور معمول با کمک عکس ساده رادیوگرافی انجام می‌شود. در صورتی که شکستگی به شکل خطی ایجاد شده باشد، رادیوگرافی ممکن است نتواند به خوبی آن را نشان دهد. در این موارد نیاز به عکس برداری از چند زاویه مختلف می‌باشد.
شکستگی سر استخوان رادیوس چگونه درمان می‌شود؟
شکستگی‌‌های سر استخوان رادیوس به چند شکل مختلف ایجاد می‌شوند و به همین دلیل، درمان هر کدام از این شکستگی‌ها نیز به روش‌های مختلفی متناسب با نوع آن شکستگی انجام می‌شود.
در مواردی که آسیب بدون جابجایی سر استخوان رادیوس اتفاق بی‌افتد، شکستگی به شکل یک شکاف عمودی دیده می شود. در این موارد درمان ساده‌تر است. برای درمان این بیماران، از آتل بلند اندام فوقانی استفاده می شود و دست را به مدت ۲ تا ۳ هفته از گردن آویزان می‌کنند. بعد از این گذشت این مدت، شخص باید سعی کند دست خود را حرکت دهد و نرمش‌هایی را انجام دهد که عضلات و مفاصل بتوانند مانند قبل فعالیت طبیعی خود را داشته باشند. در این نوع شکستگی اگر فرد دست خود را سریع حرکت دهد ممکن است استخوان ها در محل شکستگی جابجا شوند.
در نوع دیگری از شکستگی، قطعه بزرگی از استخوان جدا شده و جابجا می‌شود. اگر این جابجایی مختصر باشد، همانند نوع اول برای بیمار آتل اندام فوقانی گذاشته می شود، اما در صورتی که این شکستگی همراه با جابجایی قطعه‌ای بزرگ از استخوان سر رادیوس باشد، جراح قطعه جداشده را جاگذاری کرده و به وسیله پیچ آن را سر جای خود ثابت می‌کند.
ممکن است در اثر شکستگی، استخوان به چندین قطعه کوچک تبدیل شود. در این حالت نمی‌توان آن ها را کنار هم قرار داد و فیکس کرد و به همین دلیل، درمان کمی پیچیده‌تر می شود. در این نوع شکستگی، جراحی به منظور خارج کردن استخوان های شکسته و ترمیم بافت های آسیب دیده انجام می شود. در برخی از موارد می‌توان سر استخوان رادیوس را با استخوان مصنوعی جایگزین کرد. شروع سریع حرکت آرنج و خم و راست کردن دست در بهبود فعالیت آرنج تاثیر زیادی دارد.
شکستگی های خیلی کوچک در ناحیه آرنج ممکن است فعالیت طبیعی و حرکات آن را تحت تاثیر قرار دهد. علاوه بر نوع شکستگی و نوع روش درمان، حرکت و نرمش‌های مناسب برای بازگشت فعالیت آرنج و مفصل بسیار مهم می باشد. این حرکات باید به صورت فعال انجام شوند؛ به این معنی که فرد می‌بایست خودش تلاش کند تا مفصل آرنج خود را حرکت دهد.
شکستگی آرنج در کودکان
در کودکان شکستگی به طور عمده در ناحیه گردن رادیوس اتفاق می‌افتد و سر رادیوس کج می‌شود. اگه زاویه ای که بین سر رادیوس و تنه آن ایجاد می شود کم باشد (حدود ۱۰ درجه)، خوشبختانه با کمک یک آتل بلند و بی‌حرکت کردن دست کودک قابل درمان است. در مواردی که زاویه‌ی تشکیل شده بیشتر باشد، شکستگی به صورت بسته جااندازی می شود و سپس به کمک آتل بی حرکت می‌شود. در صورتی که نتوانیم استخوان را به صورت بسته جااندازی کنیم، باید از جراحی و جااندازی باز برای اصلاح وضعیت ایجاد شده استفاده شود.