خار پاشنه و درمان آن
خار پاشنه یک زائده‌ی استخوانی در ناحیه کف پا یا به طور دقیق‌تر در پاشنه پا می‌باشد. در کف پا نوار نرمی به نام فاسیای پلانتار قرار دارد که از پاشنه تا انگشتان ادامه دارد و قوس کف پا را تشکیل می‌دهد. در صورتی که به این فاسیا در دراز مدت فشار زیادی وارد شود و این فشار به نقطه اتصال فاسیا به پاشنه متنقل شود، روی استخوان پاشنه زائده ای استخوانی شکل می‌گیرد که اصطلاحا به آن خار پاشنه می‌گویند. در ادامه ی این نوشتار علت و نحوه تشخیص و انواع درمان خار پاشنه بیان می‌شود.
علت بروز خار پاشنه چیست؟
خار پاشنه مستقیما در اثر کشش عضلات و فاسیای کف پا ایجاد می‌شود که این کشش و فشار وارده به فاسیا باعث ایجاد زایده ای خار مانند بر روی استخوان کف پا می‌شود. خار پاشنه با گذر زمان رشد می‌کند و علائم و آزار بیشتری برای فرد ایجاد می‌کند. بروز اختلال خار پاشنه می‌تواند علل متعددی داشته باشد. از عمده ترین دلایل ایجاد خار پاشنه می‌توان به وضعیت نامناسب قرار گرفتن پا هنگام ایستادن، پریدن روی سطح سفت و دویدن اشاره کرد. از سایر علل ایجاد خار پاشنه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
• وزن بالا
• راه رفتن روی سطوح سخت
• وضعیت بد قرارگیری کف پا در حین ایستادن یا راه رفتن (در حین راه رفتن کف پا بیش از حد به داخل یا خارج بچرخد)
• مشکلات مربوط به کمر
• پوشیدن کفش نامناسب که قوس کف پا را به خوبی نمی پوشاند و باعث ایجاد درد و آسیب به فاسیای کف پا می‌شود
بیشتر افرادی که از خار پاشنه رنج می‌برند همزمان به التهاب فاسیای پا نیز مبتلا می‌باشند. وجود التهاب فاسیا ریسک ابتلا به خار پاشنه را بالا می‌برد.
خار پاشنه با چه علائمی همراه می‌باشد؟
علامت شایع خار پاشنه درد تدریجی می‌باشد؛ به این صورت که دردی مبهم در ناحیه داخلی پاشنه پای فرد حس می‌شود. این درد هنگام صبح بیشتر است. پیاده روی، کوه نوردی، ایستادن‌های طولانی مدت و بالا رفتن از پله‌ها می‌تواند باعث تشدید درد در این افراد شود. درد و خشکی کف پا از شایع ترین شکایت‌های بیماران دارای خار پاشنه می‌باشد. از تظاهرات کمتر شایع می‌توان به تورم در ناحیه جلویی پاشنه پا و احساس گرم بودن پوست روی پاشنه اشاره کرد.
همه ی بیماران مبتلا به خار پاشنه دارای علائم بالا نیستند. برخی بیماران ممکن است هیچ علامتی نداشته باشند، و هیچ تغییری در استخوان و بافت نرم کف پا مشاهده نشود.
ایا زائده ی استخوانی که روی پاشنه ی پا قرار دارد عامل درد بیماران می‌باشد؟
خیر، با توجه به این که برخی بیماران مبتلا به خار پاشنه هیچ علامتی ندارند، به نظر می‌رسد عامل درد چیزی غیر از زائده ی استخوانی باشد. عامل درد به طور کلی التهاب و پارگی‌های موجود در بافت نرم (فاسیا) کف پا است. به همین دلیل است که بیشتر بیماران مبتلا به خار پاشنه همزمان به التهاب فاسیای کف پا نیز مبتلا می‌باشند.
برخی از نکاتی که لازم است در مورد این بیماری بدانید:
 بیش از نیمی از افرادی که دچار التهاب فاسیای کف پا می‌شوند همزمان در همان سمت درگیر، دارای زائده استخوانی (خار پاشنه) نیز دارند.
 در حدود نیمی از بیماران، خار پاشنه با ایجاد درد در پای مقابل خود را نشان می‌دهد.
 خار پاشنه معمولا در یک سمت وجود دارد. در صورتی که در هر دو پا علامت ایجاد شود باید به بیماری‌هایی دیگری نظیر رایتر، اسپوندیلیت انکیلوزان، نقرس و لوپوس اریتماتو شک کرد.
چگونه می‌توان وجود خار پاشنه را تشخیص داد؟
تشخیص خار پاشنه بدون ارزیابی‌های پزشکی ممکن نیست؛ زیرا علائمی شبیه به سایر بیماری‌های مرتبط با پاشنه پا ایجاد می‌کند.
برای تشخیص قطعی خار پاشنه می‌توانید به یک جراح ارتوپد مراجعه کنید. پزشک مربوطه با عکس‌برداری می‌تواند وجود خار پاشنه را تشخیص دهد. زائده استخوانی روی پاشنه پا با چشم غیر مسلح به سادگی قابل تشخیص نیست؛ به همین دلیل عکس برداری برای تشخیص، امری ضروری است.
پزشک قبل از تصویربرداری شما را معاینه می‌کند. در معاینه ممکن است از شما بخواهد مدت کوتاهی روی یک پا بایستید یا راه بروید. در معاینه به قرمزی یا وجود التهاب توجه می‌شود. همچنین وجود درد هنگام لمس هم بررسی می‌شود.
نحوه درمان خار پاشنه
در ابتدا برای درمان خار پاشنه، از ساده ترین روش‌ها استفاده می‌کنیم. نخستین درمان شامل تغییر سبک زندگی و استراحت بیشتر می‌باشد. کاهش هر چه بیشتر وزن در افرادی که وزن بالایی دارند به نظر می‌رسد تاثیر بالایی در بهبود این بیماری داشته باشد.
روش‌هایی که به طور معمول به بیماران دارای خار پاشنه توصیه می‌شود عبارتند از:
 کمپرس آب سرد: استفاده از پک‌های بسته بندی یخ یا کمپرس‌های سرد، به مدت 15 دقیقه می‌تواند درد بیماران را کاهش دهد. در بیماران خار پاشنه کمپرس‌های سرد نسبت به کمپرس‌های گرم بهتر عمل می‌کنند. پک‌های بسته ای گرم عموما برای گرفتگی عضلانی و درد‌های مفصلی مفید می‌باشند.
 دارودرمانی: پزشکان برای بیماران دارای دردهای شدید، داروی کورتیکواستروئید تجویز می‌کنند. این داروهای ضد التهاب در بیماران دارای خار پاشنه، هم درد را کاهش می‌دهد و هم تا حدی التهاب فاسیا را کم می‌کند.
 دارو‌های مسکن: در صورتی که درد بیمار کم است یا مدت زمان کوتاهی از شروع درد می‌گذرد، از داروهای مسکن مانند استامینوفن یا ایبوپروفن استفاده می‌شود. اگر داروهای دیگری مصرف می‌کنید یا مشکلات کبدی یا کلیوی دارید، حتما با دکتر خود مطرح کنید؛ زیرا این داروهای مسکن ممکن است با دارو‌های شما تداخل داشته باشند.
 فیزیوتراپی: دارو‌های ضد التهاب در دراز مدت تاثیر زیادی ندارند به همین دلیل پزشکان توصیه می‌کنند ورزش‌های مخصوصی جهت بهبود علائم ناشی از خار پاشنه انجام دهید. حرکاتی که برای بهبود خار پاشنه توصیه می‌شوند معمولا شامل ورزش‌های کششی پاشنه و عضلات کف پا می‌باشد.
 استراحت: استراحت از مهم ترین روش‌های درمان برای خار پاشنه و التهاب فاسیای کف پا به شمار می‌رود. استراحت هم باعث کاهش درد می‌شود هم از بدتر شدن علائم خار پاشنه جلوگیری می‌کند.
 جراحی: زمانی که درد بیمار خیلی شدید و غیرقابل کنترل می‌شود، معمولا جراحی پیشنهاد می‌شود. روش جراحی به این صورت است که خار (زائده استخوانی) روی پاشنه و در بعضی موارد، فاسیای کف پا برداشته می‌شوند.