چسبیدگی انگشتان (Syndactyly)
چسبیدگی انگشتان، نوعی ناهنجاری مادرزادی است و ممکن است در دست یا پا به وجود بیاید. در این اختلال پره‌ای از جنس پوست بین انگشتان دست یا پا وجود دارد که ظاهری مانند پای اردک به انگشتان می‌دهد.
چسبیدگی انگشتان یا سینداکتیلی به چه علت به وجود می‌آید؟ آیا این اختلال باعث بروز آسیب‌های جدی می‌شود؟ آیا این اختلال نیاز به درمان دارویی یا جراحی دارد؟ در صورتی که این اختلال درمان نشود چه مشکلاتی رخ می‌دهد؟ برای رسیدن به پاسخ تمام این سوالات با ما همراه باشید.
چسبیدگی انگشتان چیست و چرا به وجود می‌آید؟
چسبیدگی انگشتان دست شایع‌ترین ناهنجاری مادرزادی است. در این حالت پره‌ای بین انگشتان دست وجود دارد که باعث چسبیدگی انگشتان مجاور به هم می‌شود. این اختلال ممکن است در پا نیز وجود داشته باشد و پره پوستی در بین انگشتان پا ایجاد شود. در این اختلال، پره‌ای ناقص یا کامل که دو یا چند انگشت مجاور دست یا پا را به هم چسبانده است، حالتی مشابه پای اردک به وجود می‌آورد. علت ایجاد چسبیدگی انگشتان به دوران جنینی برمی‌گردد. در ابتدای تشکیل و رشد جنین، اندام‌های فوقانی و تحتانی به شکل یکسره ایجاد می‌شوند و رفته رفته با ایجاد شکاف‌هایی در قسمت انتهایی این اندام‌ها و جدا شدن قسمت‌های مختلف آن از هم، انگشتان دست یا پا به وجود می‌آیند. در صورتی که در فرایند جدا شدن این انگشتان از هم اختلال ایجاد شود، سینداکتیلی یا چسبیدگی انگشتان رخ می‌دهد. بر اساس اختلال به وجود آمده، چسبیدگی انگشتان می‌تواند انواع مختلفی داشته باشد. برای مثال، جدا نشدن استخوان‌ها از یکدیگر نیز می‌تواند باعث چسبیدن دو انگشت دست از ناحیه‌ی استخوان به یکدیگر شود؛ در حالی که اغلب این اختلال در مراحل انتهایی رخ می‌دهد و انگشتان مجاور، از ناحیه‌ی پوست به هم متصل می‌شوند.
چسبیدگی انگشتان مجاور به هم از طریق پره‌ای از جنس پوست است که می‌تواند کامل و یا ناقص باشد. این بیماری به طور کلی در پسرها بیشتر است و تقریبا حدود دو برابر دخترها رخ می‌دهد.
آیا چسبیدگی انگشتان ژنتیکی است؟
سینداکتیلی در بسیاری از موارد ژنتیکی است و از والدین به فرزند به ارث می‌رسد. البته ممکن است بروز آن در فرزند نسبت به بروز آن در والدین متفاوت باشد؛ یعنی شدیدتر یا خفیف‌تر دیده شود. در بعضی موارد نیز سینداکتیلی به همراه برخی اختلالات و ناهنجاری‌های دیگر رخ می‌دهد و از پدر یا مادر به فرزند منتقل نشده است؛ در این موارد بررسی اختلالات استخوان‌ها، جمجمه و صورت لازم است.
از کجا بفهمیم کودکمان دچار چسبیدگی انگشتان است؟
ابتلای کودک به سینداکتیلی با توجه به ظاهر این بیماری، اغلب طی معاینات اولیه‌ی پس از تولد این اختلال تشخیص داده می‌شود. گاهی نیز طی مراقبت‌های قبل از تولد در سونوگرافی، مشخص می‌شود که جنین به چسبیدگی انگشتان مبتلاست. در موارد خفیف ممکن است ناهنجاری در معاینات ابتدایی تشخیص داده نشود و والدین بعدها در منزل متوجه این اختلال شوند. برای تشخیص این که در چسبیدگی انگشتان از طریق استخوان است یا فقط ارتباط پوستی بین انگشتان مجاور وجود دارد، معمولا از رادیوگرافی ساده استفاده می‌شود تا از طریق آن، چسبیدگی استخوان‌ها به یکدیگر مشخص شود.
آیا چسبیدگی انگشتان خطری هم دارد؟
به طور کلی چسبیدگی انگشتان به هم مقوله‌ی خطرناکی نیست؛ اما نیاز به برخی مراقبت‌ها جهت جلوگیری از ایجاد عوارض ناشی از آن وجود دارد. در صورتی که چسبیدگی بین دو انگشت مجاور شدید باشد، ممکن است فرورفتگی‌های ناخن و انحراف آن به سمت انگشت مجاور سبب ایجاد عفونت شود؛ بنابراین مراقبت‌های بهداشتی لازم برای جلوگیری از این اتفاق ضروری است. در صورتی که انگشت شست و یا انگشت کوچک به انگشتان مجاور خود چسبیده باشند، با توجه به اختلاف اندازه‌ای که وجود دارد می توانند باعث اختلال در رشد مناسب انگشت مجاور شوند. این موضوع ممکن است ظاهر و عملکرد انگشتان را تحت تاثیر قرار دهد.
در مواردی که چسبیدگی انگشتان در بین انگشتان پا رخ داده باشد، ممکن است تغییرات ظاهری ساختار انگشتان استفاده از کفش را برای فرد دشوار کند. در هر دو مورد چسبیدگی انگشتان دست یا پا، فرد ممکن است از جهت زیبایی خواستار تغییر شکل انگشتان و عدم چسبیدگی آن‌ها به یکدیگر باشد.
چسبیدگی انگشتان چگونه درمان می‌شود؟
در مواردی که انگشتان دست به هم چسبیده باشند عمل جراحی رایج‌تر است. اگر یکی از دو انگشتی که به هم چسبیده‌اند شست یا انگشت کوچک باشد توصیه می‌شود که اقدامات جراحی لازم حتما تا قبل از 6 ماهگی انجام شود؛ زیرا تاخیر در این اقدامات ممکن است سبب رشد نامتناسب انگشتان دست گردد. در صورتی که انگشتان چسبیده به هم اندازه‌ی تقریبا مشابهی داشته باشند ممکن است عمل جراحی کمی به تعویق انداخته شود؛ اما معاینات مکرر قبل از جراحی نیاز خواهد بود. طی عمل جراحی و پس از جدا کردن دو انگشت از هم، پوست کافی برای پوشاندن هر دو انگشت وجود ندارد و برای حل این مشکل از قسمت دیگری از بدن فرد، مقداری پوست را برداشته و برای پوشاندن انگشتان جدا شده، در قسمت‌های مورد نیاز پیوند می‌زنند.
پس از انجام عمل جراحی، فیزیوتراپی و کاردرمانی از جمله مواردی هستند که می‌توانند در رسیدن انگشتان به عملکرد طبیعی، تاثیر قابل توجهی داشته باشند. در صورتی که چسبیدگی انگشتان در پا رخ داده باشد نیاز به هیچ گونه درمان خاصی ندارد؛ مگر اینکه فرد از جهت زیبایی و یا به ندرت، به علت مسائلی مانند سختی در پوشیدن کفش خواستار عمل جراحی باشد. توصیه‌ی پایانی: در صورتی که خودتان به چسبیدگی انگشتان مبتلا هستید و قصد بچه‌دار شدن دارید، این موضوع را با پزشک، در میان بگذارید تا در زمان‌های لازم با دقت بیشتری به این موضوع رسیدگی کند. در صورتی که علائم سینداکتیلی را در فرزند خود دیدید حتما در اولین زمان ممکن به پزشک خود مراجعه کنید تا در صورت نیاز به اقدامات درمانی، این اقدامات با تاخیر مواجه نشوند.